Matsalar kuɗi

 Matsalar kuɗi

 (Money Problem)

Sadiq Tukur Gwarzo

Zuwa yanzu, abinda zantukan ilimi suka tabbatar shine, kowanne mahaluki a wannan duniyar yana da matsalar kuɗi, walau Attajiri ko Faƙiri, babban abinda ke rarrabewa a tsakani shine hanyar da kowanne mutum ke bi wajen warware matsalar kuɗin da ta fuskance shi, don haka wannan ɗan rubutu zai kalli waɗannan matsaloli da hanyar fita daga garesu.

Kuɗi wasu kawwamammun abubuwa ne masu ƙayyadajjiyar daraja wadda kowa ya yarda dasu, walau su kasance na takarda ko sulalla, ko na ma'adinai, ko su kasance taskantattu a wani muhimmin wuri wanda kuma ake amfani dasu wajen mallakar darajoji.

   Da yawan mutane sun ƙwallafa a ransu cewa basu da wata matsala sama da matsalar ƙarancin kuɗi, saboda sun lura da cewa wanda ya tara kuɗi yana da ikon warware yawa-yawan matsaloli, don haka babban burinsu shine su tara mamakon kuɗaɗe.

Akwai zantuka biyu masu cin karo da juna dake tattare da kuɗi gami da alaƙar kuɗin wajen tunzura aikata ayyuka musamman munana a wannan duniyar. 

Zance na ɗaya yana cewa "Son kuɗi shine tushen aikata duk wani laifi", yayin da zance na biyu ke cewa "Rashin kuɗi ne silar dukkan wasu munanan ɗabiu".

Sau tari da zarar an ambaci matsalar kuɗi, abinda ke zuwa a zukatan mutane shine 'ƙarancin kuɗi'. Yawa-yawan mutane ita suka sani, saboda ita tafi yawa, kuma ita akafi sani a matsayin matsalar kuɗi, amma a zahiri, abin ya haura haka.

 Ga abinda nazari ya nuna game da kuɗi da masu kuɗi:-

-Daga cikin mutanen duniya balagaggu sama da biliyan biyar, mutane miliyan sittin da biyu da rabi ne suka mallaki kashi 47.8 na arzikin duniya (1%). 

-Rahoton Oxfam na 2021 ya nuna cewar mutane goman da suka fi kowa kuɗi sun mallaki arziƙin da ya haura abinda mutane biliyan uku da miliyan ɗari ɗaya suka mallaka.

-Kashi 27 na attajirai sun faro ne daga tsatson talauci (Bank of America)

-Kashi 46 na attajirai sun samu arziƙi daga kyakkyawar tarbiyar sarrafa dukiya gami da gadon jari ko na kasuwanci  (Bank of America).

Saboda haka a taƙaice, matsaloli biyu ne ke tattare da kuɗi

1. Matsalar Ƙarancin kuɗi

2. Matsalar Yawaitar kuɗi

Kowacce babbar matsala ce wadda idan baka san yadda zaka yi da ita ba haƙiƙa zaka kasance cikin gagarumar matsala.

Attajiri na ɗaya a Afirka, Aliko Ɗangote, ya haɗu da matsalar ƙarancin kuɗi a shekarun baya, lokacin da yake ƙoƙarin gina gagarumar matatar man fetur ta afirka, amma saboda shi gwani ne a wajen warware matsalar ƙarancin kuɗi, ya jima da warware matsalarsa ba tare da kowa ya sani ba.

  Ɗangote yana sahun kaso 46 na daga ƙididdigar bankin Amurka, watau sahun attajiran da suka samu arziƙi daga kyakkyawar tarbiyar kasuwanci gami da jalin soma kasuwancin. Don haka tun da jimawa, ya gina ɗabi'unsa akan tarbiyar sarrafa dukiya, maimakon burga da burgewa. Wannan ya sa kuɗi da kansa yana son zama a tare dashi.

Matsalar ƙarancin kuɗi ita yawa-yawan mutane ke fama da ita, tunda ga abinda rahoton Bankin Amurka ya nuna can a sama, don haka da yawan mutane ke ɗaukar kuɗi shine jindaɗin rayuwa.

A zahiri, matsalar ƙarancin kuɗi abu ne mai muhimmanci ga duk wanda ya fahimce ta, domin ita ke tunkuɗaka yin tunani da ayyuka waɗanda zasu sauya rayuwarka daga talauci zuwa arziƙi, waɗanda kuma zasu hana ka wawanci idan ka shiga sahu na gaba, watau kashi ɗaya bisa ɗari na Attajirai a duniya.

Wannan yasa koda attajiri ya tsiyace, ake kiran yanayin da ya shiga da suna 'Broke', saboda yanayi ne wanda ba tabbatacce ba, yanayine tamkar makaranta wadda zata ta ƙara masa haske da karsashin sake ginawa kansa arziƙin da zai fi abinda ya mallaka a baya. Amma shi talaka, saboda ɗabi'unsa na rashin tafiyar da dukiya yadda ya kamata, ko nawa ya samu na ɗan lokaci ne, sai aga kuɗaɗen sun gudu sun barshi, don haka ake yiwa nasa laƙabin da suna 'poverty'.

Matsalar yawaitar kuɗi tana sanya mutum ya zama rago, shashasha kuma wawa musamman a harkar rayuwa ko ta kasuwanci matsawar bai ɗauki darussan dake cikin yanayin ƙarancin kuɗi ba. Sannan wannan matsala, ta kanyi silar mutum ya mutu cikin ɓacin zuciya.

   Mun  ga haka a rayuwar Mashahurin mai Kuɗin nan Pablo Escobar ɗan ƙasar Columbia, wanda ake zargin ya tara dukiya daga dillancin miyagun ƙwayoyi.

 Pablo ne wanda ya taɓa zuba zunzurutun kuɗi kusan dalar amurka miliyan biyu a wuta domin ta ruru, ta samar da ɗumi wanda zai sa ƴarsa ta daina kyarmar sanyi.. a lokacin da ya tserewa kamun jami'an tsaro.

Pablo ya bi miyagun hanyoyi wajen tara kuɗi, ya kuma yi amfani da kuɗin wajen cimma muradunsa, ya sa an kashe mutane da yawa waɗanda suka ɗaga masa yatsa, ya gina gagarumar daula. D

A lokacin da gwamnati ta kama shi ta tsare a kurkuku sai da ya siye kafatanin jami'an jarun ɗin ya tsere, daga bisani aka sake kamo shi, inda aka bashi dama ya gina Fursuna tashi ta kansa, wadda ya cikata da kayan alatu, da ɗumbin kayayyakin more rayuwa, amma dai a ƙarshe, ana zargin ya kashe kansa da kansa saboda gudun kamun jami'an tsaro.. kuɗin ba suyi masa rana ba.

Wani rahoto na kafar Business Insider ta Amurka ya nuna cewa ko ɗa gareka idan yana samun duk abinda yake nema a wurinka, karsashinsa na yiwa kansa abinda ya kamata yayi raguwa yake yi matuƙa.

Wannan yasa daga rahoton sama, kashi 27 kaɗai na talakawa ke iya jure fafutikar gina dukiya daga ƙuncin ƙarancin kuɗi.. saboda kiran dukiya yana buƙatar waɗansu ɗabi'u waɗanda dole sai mutum ya soma aikatasu na tsawon lokuta kamar yadda marubuci Tom Corley ya kawo a littafinsa 'Rich Habits'  bayan ya shafe shekaru yana nazartar rayuwar attajirai.

Haka kuma dalili kenan da yawa-yawan attajirai (kashi 46 daga rahoton Bank of America) suka samu tarbiyar kafa kasuwanci da kuma jarin soma kasuwanci, saboda sun samu abinda yawa-yawan mutane basu dashi, don haka sunfi zarafin zamowa attajirai.

  Talakawa da yawa basu gane haka ba. Akwai ɗabi'u da ayyuka na mutane waɗanda ke ƙara cusa su cikin talauci, a tsammanin wasu, gwamnati zata rage musu raɗaɗi, amma akasari duk abubuwan da gwamnatoci ke yi suna ƙara dankwafar da talaka cikin talauci ne da ƙara arziƙa mai arziƙi, saboda a duk sa'ar da kace zaka yiwa mutum abinda ya kamata ya yiwa kansa, a zahiri cutar dashi kayi ba taimakonsa ba.

A taƙaice, Wajibi ne mutum ya koyi rayuwa da ƙarancin kuɗi matsawar yana so kada kuɗin su tunzura shi aikata shiririta a yayin da ya tsallaka fagen attajirai masu matsalar yawan kuɗi.

 Ga duk inda matsala ra samu, akwai wani darasi dake rattare da ita. Fahimtar wannan darasin da aiki dashi sune abubuwanda zasu ƙara maka daraja a ayyukanka na gaba.

 Sannan yana da kyau a sani cewa ba kuɗi ne mafi muhimmanci a kasuwanci ko a rayuwa ba, duk abinda zaka mallaka, matsawar ka rasa farin ciki, ai kuwa sam ba suyi maka rana ba. Haka nan, duk abinda ka rasa na dukiya, matsawar ka samu farin ciki, ai kuwa ka mallaki abinda ya fisu.

Saboda haka, idan kana da matsalar ƙarancin kuɗi, ya kamata ka soma koyon ilimin nema da sarrafa dukiya.

 Sannan idan har ka iya kafa kafar warwarewa mutane matsalolin dake damunsu, tabbas da sannu zasu kawo kuɗin da suka mallaka zuwa gareka.

Haka kuma, yana da kyau ka koyi dabarar farantawa na kusa da kai domin samun dacewa da farin ciki daga mahalicci..