YADDA AKE YIWA MATA KITSONA ZAMANIN BAYA
Yazo a cikin littafin 'Labarun da dana yanzu', babin farko mai suna 'Labarin sana'o'in Hausa' cewa :- Idan mace za tayi kitso (a zamanin da), sai ta nemi rama, da mai, da shuni.
Sa'an nan sai ta tafi gidan makitsiya, ta ba ta tsinke ta kwance kanta, watau ta tsefe gashin ta ya tashi. San nan sai ta kwanta rub da ciki a gaban makitsiya. Makitsiya zata sharce gashi da tsinkenta ta rarraba shi kashi-kashi; wajen doka daga tsakiyar kai, wajen kaikainu daga sashen kai, kai-kainiya ta dama data hagu, da wajen ɗan ƙeya daga can wajen ƙeya.
Idan ta gama karkasa kan haka, sai ta shafe shi da man shanu, sai kuma ta soma kitse wajen kaikainu, sannan ta kitse wajen ɗan keya. San nan sai ta faɗa tsakar ka, ta sanya doka (wani tsumma ne ko kaɗi da ake nannaɗewa da zare sai a cusa) sai a kitse duka, tana mai sanya rama tare da gashin.
Daga nan sai ayi fishi ko roriya; watau abi sauran ƙananun gashin gefen kaikainu dana tsakankanin kaikainu dana doka a gama da rama a kitse, duka da ƙayar bushiya ake tattara gasun nan.
Daga nan kuma sai a kawo mai a labta ga kan, sa'annan a kuma shafe shi da shuni.
Kitso ba doka akan ce masa 'juye', kitso wanda aka jera ƙananan kaikainu a tsakar kai har ga ƙeya maimakon doka ana ce masa 'kumbuche'. Kitso mai ɗan ƙeyi biyu ana ce masa 'mace-da-goyo'. Akwai kitso mai suna 'barikanchi' wanda ake yinsa yayi tuk-kaye. Bayan waɗannan, akwai kitson Yorubawa da kitson fulani da ake ce masa 'bijaji'.
No comments:
Post a Comment